Əsas iqtisadi göstəricilər
|
İqtisadi göstəricilər |
2012-ci il |
2013-cü il |
Fərq (+ -) |
Faiz |
|
Ümumdaxili məhsul (min manat) |
313590 |
327752 |
14162 |
104,5 |
|
Sənaye məhsulunun həcmi (min manat) |
4740,3 |
5286,5 |
546,2 |
111,1 |
|
İnvestisiya qoyuluşu (min manat) |
104772,6 |
105638 |
865,4 |
100,8 |
|
Kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmi (min manat) |
150658,7 |
167194,9 |
16536,2 |
111,0 |
|
Nəqliyyat xidmətinin həcmi (min manat) |
4144,4 |
4426,2 |
281,8 |
106,7 |
|
Rabitə xidmətinin həcmi (min manat) |
557,3 |
602 |
44,7 |
108,0 |
|
Pərakəndə ticarət (min manat) |
157742,6 |
167872,1 |
10129,5 |
106,4 |
|
Pullu xidmət (min manat) |
36716,3 |
39807,7 |
3091,4 |
108,4 |
|
İaşə xidməti (min manat) |
5699,1 |
5993,9 |
294,8 |
105,2 |
|
Kartof istehsalı (ton) |
14245 |
14358 |
113 |
100,7 |
|
Tərəvəz istehsalı (ton) |
43215 |
43236 |
21 |
100,1 |
|
Meyvə istehsalı (ton) |
15317 |
15470 |
153 |
100,1 |
|
Taxıl istehsalı (ton) |
67670 |
76687 |
9017 |
113,3 |
|
Bostan istehsalı (ton) |
54375 |
62890 |
8515 |
115,6 |
|
Ət istehsalı (diri çəkidə, ton) |
13151 |
14000 |
739 |
106,5 |
|
Süd istehsalı (ton) |
84581 |
88661 |
4265 |
104,8 |
|
Yumurta istehsalı (min ədəd) |
47330 |
55139 |
2605 |
116,5 |
|
Yun istehsalı (ton) |
418 |
444 |
23 |
106,2 |
|
İri buynuzlu mal-qara (baş) |
111481 |
113138 |
1765 |
101,5 |
|
ondan inək, camış |
55660 |
56565 |
1846 |
101,6 |
|
Xırda buynuzlu mal-qara (baş) |
192579 |
197582 |
7303 |
102,6 |
|
Quşların sayı (baş) |
878137 |
983046 |
102179 |
112,0 |
|
Orta aylılq əmək haqqı (manatla) |
258,3 |
286,2 |
27,9 |
110,8 |
|
Adambaşına düşən məhsulun həcmi (manatla) |
1787,8 |
1875,7 |
87,9 |
104, |
2013-cü ildə tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi 46673 milyon manat olmuşdur.
Sabirabad rayonunun kənd təsərrüfatı
Sabirabad rayonu respublikanın iri kənd təsərrüfatı rayonlarından biridir. Yaxın keçmişdə bu rayon pambıq və taxıl istehsalında qazandığı uğurlara görə respublikada şöhrət qazanmışdır.
Əldə edilmiş yüksək göstəricilərə görə 5 nəfər kənd təsərrüfatı işçisi keçmiş SSRİ-nin ən nüfuzlu ordeninə layiq görülməklə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adını almışdır. Öz ənənələrinə daim sadiq qalan rayon müstəqillik illərində bir çox mühüm nailiyyətlər əldə etmiş, aparılan əsaslı iqtisadi islahatların önündə getmişdir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin gərgin fəaliyyəti, müdrik rəhbərliyi həyata keçirdiyi ardıcıl və cəsarətli tədbirlər nəticəsində keçmiş ittifaq respublikaları arasında ilk dəfə olaraq 18 fevral 1995-ci ildə «Aqrar islahatların əsasları haqqında» «Sovxoz və kolxozların islahatı haqqında» və 16 iyul 1996-cı ildə «Torpaq islahatı haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunları qəbul olundu.
Kənd təsərrüfatında yeniliyin və mütərəqqi texnologiyaların təbliğində həmişə öndə olmuş Sabirabad rayonunda torpaq islahatı qısa müddətdə başa çatdırıldı. Keçmişdə mövcud olmuş 45 kolxoz təsərrüfatı ləğv edildi. Onlara məxsus torpaq və əmlak payçılar arasında bölüşdürüldü.
Torpaqlardan səmərəli istifadəni təşkil etmək olduqca əhəmiyyətli məsələ kimi qarşıya qoyulmuşdu.
01 yanvar 2014-cü il tarixinə rayonun ümumi torpaq fondu 146911 hektar təşkil etmişdir. Aparılmış torpaq islahatı nəticəsində ümumi ərazi aşağıdakı mülkiyyət növləri üzrə bölünmüşdür.
- Dövlət mülkiyyətində saxlanılmışdır - 32543 hektar
- Bələdiyyə mülkiyyətinə verilmişdir - 58619 hektar
- Xüsusi mülkiyyətə ayrılmışdır - 55749 hektar
Torpaq islahatı nəticəsində 102583 nəfərə 23763 ailəyə cəmi 45266 hektar torpaq sahəsi pay şəkilində verilmişdir. Hər bir nəfərə 0,44 hektar torpaq sahəsi ayrılmışdır.
Ümumi ərazinin 100477 hektarı, yaxud 68 faizi kənd təsərrüfatına yararlı torpaq sahəsidir. Ərazinin 67233 hektarı suvarılır. 56975 hektar əkin yerindən səmərəli istifadə təşkil olunmuşdur.
Rayon üzrə 41863 hektar örüş sahəsi vardır ki, ondan da 12828 hektarı qış otlağıdır.
Sabirabad rayonunda torpaq sahələrinin mülkiyyət üzrə hesabatı 01 yanvar 2014-cü il tarixə aşağıdakı kimi olmuşdur.
Sabirabad rayonunda torpaq sahələrinin mülkiyyət üzrə hesabatı
01.01.2014-cü il
|
|
Rayonun ümumi ərazisi |
146911 ha |
|
1. |
Dövlət mülkiyyətində saxlanılan torpaq cəmi : |
32543 ha |
|
|
O cümlədən: |
|
|
a) |
Dövlət elmi-tədqiqat və dövlət sort sınaq |
47 ha |
|
b) |
Dövlət müəssisə,idarə və təşkilatların istifadəsində |
170 ha |
|
v) |
Yay və qış otlaq sahələri |
12828 ha |
|
q) |
Meşə fondu torpaqları |
4767 ha |
|
d) |
Su fondu |
4163 ha |
|
e) |
Dövlət asudə ehtiyat fondu |
8586 ha |
|
ə) |
Dövlət obyektlərinin altında (nəqliyyat, rabitə, su, meliorasiya obyektləri və s.) |
1982 ha |
|
2. |
Bələdiyyə mülkiyyətinə ayrılan torpaqlar cəmi |
58593 ha |
|
|
O cümlədən: |
|
|
a) |
Ümumi istifadə |
49797 ha |
|
b) |
Bələdiyyənin ehtiyat fondu |
1064 ha |
|
|
Ondan: Yaşayış məntəqəl.perspektiv inkişafı |
394 ha |
|
|
Ehtiyat fondu |
670 ha |
|
v) |
Şəhər ərazisi |
1246 ha |
|
|
Fiziki və hüquqi şəxslərin icarəsində |
6486 ha |
|
3. |
Xüsusi mülkiyyətə verilən torpaqlar cəmi |
55775 ha |
|
|
O cümlədən: |
|
|
a) |
Mülkiyyətə verilən torpaqlar |
45467 ha |
|
b) |
Vətəndaşların qanun istifadəsində olan həyətyanı sahələr
|
10308 |
Sabirabad rayonunun iqlimi və torpaq şəraiti bu ərazilərdə demək olar ki, bütün növ kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdirməyə imkan verir. Respublikada ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsində önəmli rol oynayan rayonda son dövrlərdə bostan-tərəvəz məhsulları istehsalına daha geniş yer ayrılır.
2013-cü ildə yenidən bol əkinçilik məhsulları istehsalına nail olunmuşdur.
2013-cü ildə bitkiçilik məhsulları istehsalı aşağıdakı kimi olmuşdur
|
|
Əkin sahəsi hektar |
Məhsuldarlıq sentner |
Məhsul ton |
|
Taxıl |
22214 |
34.5 |
76687 |
|
Paxlalı |
67 |
13.9 |
93 |
|
Pambıq |
2303 |
13.7 |
3150 |
|
Qarğıdalı |
552 |
35.8 |
1975 |
|
Günəbaxan |
20 |
12.6 |
25 |
|
Otarmaq üçün xəsil arpa |
5 |
- |
- |
|
Kartof |
1372 |
104.7 |
14358 |
|
Tərəvəz |
3274 |
132.1 |
43236 |
|
Bostan |
4132 |
152.2 |
62890 |
|
Yonca |
23033 |
67.3 |
154919 |
|
Meyvə toplanıb |
- |
- |
15470 |
|
Üzüm toplanıb |
- |
- |
1183 |
|
Birillik ot |
3 |
76.7 |
23 |
|
Cəmi |
56975 |
X |
X |
Kənd təsərrüfatı əkinlərini yüksək reproduksiyalı toxumlarla təmin etmək üçün toxumçuluq təsərrüfatları yaradılmışdır.
Statistik məlumatlara əsasən Sabirabad rayonu respublikanın böyük heyvandarlıq rayonlarından biridir. Təsərrüfatlarda 113 min baş iri buynuzlu mal qara saxlanılır ki, bundan 50.0 faizi, yaxud 57 min baş ana maldır. Qoyun keçilərin sayı 199 min baş təşkil etmişdir. Təsərrüfatlarda 983 min baş quş olduğu qeydə alınmışdır.
Maldarlığın inkişafı, mövcud malın cins tərkibinin yaxşılaşdırılması istiqamətində aparılan tədbirlərə görə rayon respublikada ilk yerlərdə dayanır. Dövlət vəsaiti hesabına 14 nəfər xüsusi kurslar keçmiş və süni mayalama texniki ixtisası almışdır. İndiyədək rayonda süni yollarla 20 min başa yaxın bala alınmışdır. Heyvandarlıq məhsulları istehsalı da hər il sabit templə artmışdır.
2013-cü ildə 14000 ton ət, 88661 ton süd, 444 ton yun, 55139 min ədəd yumurta istehsal edilmişdir. 2014-cü ildə məhsul istehsalının artacağı gözlənilir.
Son dövrlərdə arıçılığın inkişafına da diqqət artmışdır.
Rayonda konserv zavodu, pambıq emalı müəssisəsi, müasir istixana kompleksi, loqistik gübrə bazası, Aqroservis xidmət müəssisəsi, müasir tələblərə cavab verən bioloji laboratoriya fəaliyyət göstərir.
Daxil olmuş məhsullara görə rayonda balans üzrə 1566 özü yeriyən texnika, o cümlədən 70 ədəd tırtıllı traktor, 886 ədəd təkərli traktor, 87 ədəd buldozer, 176 ədəd ekskovator, 71 ədəd taxıl yığan kombayn qeyddən keçmişdir. Xeyli sayda texnika liznq yolu ilə alınmış və istifadə olunur.
2013-cü ildə məhsul istehsalçılarına 2296 ton həcmdə güzəştli gübrə satışı təşkil olunmuşdur.
2013-cü ildə buğda əkini aparan kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına hər hektara 40 manat hesabı ilə 449 min manat, yanacaq və motor yağlarına görə dövlət büdcəsindən 17874 istehsalçıya 1811 min manat yardım plastik kartlarla ödənilmişdir.